استان گیلان عمده ترین استان تولید کننده فندق در کشور می باشد؛ بطوری که حدود 90 درصد از زمین های تحت کشت فندق و 85 درصد تولید فندق کشور در این استان قرار دارد. لیکن از عملکرد خوبی برخوردار نیست بطوری که میزان متوسط عملکرد کمتر از میزان متوسط جهانی می باشد و در برخی از باغات قدیمی میزان عملکرد به 500 کیلوگرم هم نمی‌­رسد. بر اساس آمارنامه وزارت جهاد کشاورزی میزان سطح زیر کشت فندق در استان در حدود 17 هزار هکتار و تولید در حدود 11 هزار تن می‌­باشد. همانطوری که تناسب بین سطح زیرکشت و میزان تولید نشان می دهد میزان متوسط عملکرد بسیار پایین می­‌باشد. عمده مناطق فندقکاری استان در ارتفاعات اشکورات قرار دارد و در حدود 90 درصد از سطح زیرکشت فندق در این مناطق دیده می شود. عمده فندق­‌هایی که در ایران به خصوص در استان گیلان کشت و­ کار می شود از ژنوتیپ­های بومی بوده که هیچگونه کار تحقیقاتی بر روی آنها صورت نگرفته و در مقایسه با ارقام تجاری موجود از عملکرد پایین تری برخوردار هستند. 

 پراکنش مناطق فندق کاری در استان گیلان

 ارقام و ژنوتیپ های موجود فندق در منطقه

معرفی ایستگاه

اولين برنامه تحقيقات فندق در سال 1373 با در اختیار قراردادن زمینی به وسعت 5 هکتار در منطقه اشكورات به مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان کلید خورد. ولی بنا به دلایلی این ایستگاه هرگز فعال نشد تا اینکه در سال 1378، تحقيقات فندق به ایستگاه عباس آباد آستا­را واگذار شد. با رايزني­هاي نمايندگان محترم شهرستان های رودسر و املش و سياهكل و همچنین مسئولين محترم مركز تحقيقات و سازمان جهاد كشاورزي استان و مديريت جهاد كشاورزي شهرستان رودسر پروژه ایجاد ایستگاه تحقیقات فندق اشکورات رودسر به یکی از مصوبات مهم سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان در دور اول سفر رياست جمهوري دولت نهم تبديل شد. در این راستا زميني به وسعت 22 هكتار در منطقه خراسان پشته به مركز تحقيقات كشاورزي و منابع طبيعي واگذار گردید. در اولين قدم فاز مطالعاتي شروع و نقشه منطقه، تاسيسات و پست برق سه فاز تهيه گرديد. در مرحله عملیاتی ابتدا زمین مورد نظر تسطیح و جاده کشی گردید و برای آبیاری در ماه های خشک نیز استخری به حجم 300 مترمکعب احداث شد و اطراف زمین با دیوار و فنس احاطه گردید. در همین راستا در عرصه محوطه مدیریت جهاد کشاورزی رودسر نیز کلکسیونی متشکل از 50 رقم و ژنوتیپ های جمع آوری شده ایجاد گردید.

ايستگاه تحقيقات فندق اشكورات رودسر با هدف شناسايي، جمع آوري و ارزيابي ژنوتیپ های بومی، افزایش عملکرد و کیفیت فندق با اصلاح باغات قدیمی، معرفی رقم داخلی پر محصول با کیفیت برتر و درصد روغن و پروتئین بالاتر، افزايش عملكرد و به تبع آن افزایش درآمد كشاورزان و بهبود وضعيت معيشتي كشاورزان فندق كار، وارد كردن و جايگزيني ارقام جديد پر محصول و مقاوم  با ژنوتيپ هاي بومي کم محصول و حساس، دستیابی به ارقام پر محصول مقاوم به خشکی، شوری و سرما، دستیابی به ارقام دارای نیاز سرمایی پایین جهت توسعه در مناطق جلگه ای و نیمه گرمسیری و دستیابی به ارقام مناسب فرآوری و آجیلی تأسیس گردید. در جدول 3 مشخصات ایستگاه و پایگاه تحقیقات فندق اشکورات رودسر آمده است.

 مشخصات ایستگاه و پایگاه تحقیقات فندق اشکورات

مجموعه فعالیت های عمرانی، پژوهشی، اجرایی و آموزشی انجام شده در ایستگاه تحقیقات فندق اشکورات شهرستان رودسر به شرح موارد زیر می باشد. 

الف) اقدامات انجام شده در جهت ایجاد ایستگاه فندق در اشکورات رودسر

1) تسطیح و جاده کشی عرصه تحقیقاتی در خراسان پشته

2) احدات استخر ذخیره آب به حجم 300 متر مکعب

3) فنس کشی محیط ایستگاه به طول 600 متر

4) احداث کلکسیون فندق در عرصه جهاد کشاورزی رودسر با استفاده از 50 رقم و 25 ژنوتیپ بومی

5) بستن قرارداد احداث پمپاژ آب

6) لوله کشی، لوله اصلی به طول 450 متر از سد شوک تا سر استخر ذخیره آب ایستگاه ‏

7) چاله کنی به تعداد 700 عدد ‏

8) استقرار کانکس جهت اسکان نگهبان

‏

ب) فعالیت های پژوهشی ‏

1) ‏شناسایی و جمع آوری گردوهای بومی فاز 1 ‏

2) ‏بررسی فنولوژی و دست یابی به گرده زای مناسب فاز 1 ‏

3) ‏بررسی و شناسایی آفات مهم فندق در مناطق فندق کاری دارای گزارش نهایی ‏

4) بررسی سازگاری 15 رقم فندق وارداتی از روسیه ‏به مدت 5 سال

5) ‏بررسی و مطالعه پراکنش بیماری سرخشکیدگی و شناسایی عوامل آن ‏

6) ‏احداث باغات الگویی در 7 منطقه مختلف با استفاده 35 رقم  جدید

7) بازدید از باغات منطقه به صورت هفتگی و ماهانه

ج)فعالیت های آموزشی و ترویجی

1) برگزاری حدود 15 کلاس آموزشی در شهرستان های فندق کار (سیاهکل، املش و رودسر)‏

2) برگزاری 4 کارگاه آموزشی با عناوین کود دهی و تغذیه، هرس و تربیت و آفات و بیماری ها ‏

3) بررسی عامل سرخشکیدگی درخت فندق

د) شناسایی و توسعه باغات سازگاری 

     ایجاد و توسعه "باغات سازگاری" راهکاری ارزشمند می باشد. شناسایی باغات و باغداران پیشرو و توسعه و انجام تحقیقات در باغات ایشان، تاثیر دوچندانی در موفقیت ایستگاه داشته است. چرا که در چشم انداز آتی، انشاءا... در کنار یک ایستگاه ثابت در خراسان پشته، ده‌ها باغ الگویی در مناطق مختلف اشکورات، املش، سیاهکل، ‌آستارا، رودبار، تنکابن، رامسر و سایر نقاط فندق خیز کشور ایجاد خواهد شد؛ که زمینه تحقیقات مناسب فندق را فراهم خواهد آورد. لازم به ذکر است تاکنون 7 باغ سازگاری فندق در باغات فندق شهرستان های رودسر و املش احداث شده که هفتمین آن در مرکز جهاد کشاورزی روستای ملکوت املش بوده است.

ه) برنامه ها کلان: 

ü اجرای پروژه های تحقیقاتی و رفع مشکلات عمده در ‏رابطه با موضوعات مختلف کشت و پرورش فندق

ü آموزش و آشنایی کشاورزان فندق کار با روش های نوین ‏صنعت فندق کاری در جهان ‏

ü مشاوره به کشاورزان فندق کار در رابطه با موضوعات ‏مختلف فندق